Duivelsdriehoek

De duivelsdriehoek laat op eenvoudige wijze zien hoe de drie belangrijkste projectvariabelen zich tot elkaar verhouden. De variabelen waarover het gaat zijn tijd, geld en kwaliteit. Het managen van projecten gaat dus om het managen van deze drie variabelen. Als je de driehoek als een elastiek beschouwd dan kun je het volgende constateren:

• Communicerende vaten; het sturen op geld (dus een besparing) betekent onvermijdelijk een beweging in het nadeel van de kwaliteit (minder eindproduct of van mindere kwaliteit) of tijd (het zal langer gaan duren) of een combinatie ervan.
• Pick two; als je harder gaat sturen op twee variabelen dan weet je per definitie dat de derde variabele slechter gaat uitkomen. Bijvoorbeeld als je de kosten wil gaan drukken (geld) en een beter product wil maken (kwaliteit) dan zal het project onvermijdelijk later worden opgeleverd (tijd). 

Duivelsvierkant

In de Duivelsdriehoek is echter een belangrijke variabele 'vergeten'. De Duivesldriehoek gaat er impliciet vanuit dat 'de oorspronkelijke opdracht' een vast gegeven is. In de praktijk blijkt echter dat de de oorspronkelijke opdracht allerminst een gegeven is. En daarmee vormt de opdracht de vierde belangrijke projectvariabele. De duivelsdriehoek wordt een duivelsvierkant. Het halveren van het projectbudget heeft dus tenminste invloed op één van de variabelen tijd, kwaliteit en de (grote van de) opdracht. Maar waarschijnlijk op 2 van deze variabelen of zelfs op alle drie. Het Duivelsvierkant laat zien dat de grote van de 'opdracht' een projectvariabele waarop gestuurd kan en moet worden. Uitbreiding van de oorspronkelijke opdracht leidt veelal tot hogere budgetten en/of een vertraging in de tijd. En daarom moet strak op de variabele 'opdracht' gemonitord worden. Zodat er geen ongemerkte uitbreiding van de oorspronkelijke opdracht plaatsvindt (scopecreep).

Aanscherping projectsturing

Door de projectsturing aan te scherpen is het vaak wel degelijk mogelijk om beter, goedkoper en sneller een project af te ronden. PRINCE2 biedt hier goede handvatten voor. Men kan zich slechts dan achter de duivelsdriehoek verschuilen als het project maximaal effectief en efficiënt is opgezet.